Stress blijft een belangrijk onderwerp in 2024. Misschien niet alleen voor jou of u, maar ook voor mensen om je heen, die je leiding geeft of waar je mee werkt. De situaties waar ieder van ons zich in bevindt, zijn anders: in werk, in privé of de combinatie ervan. De oorzaken van stress en burn-out zijn dan ook anders voor ieder van ons.
Hoe kun je stress oplossen? Hoe kun je omgaan met stress? Wat zijn de symptomen? Wat kun je doen om stress te verlagen? Hoe kun je van stress naar oplossingen gaan? Dat lees je hier en in het Ebook Priorities at Work | 9 Werkende Oplossingen voor Werkdruk dat ik je graag aanbied. Voor jezelf of de mensen in je omgeving. (lees- en downloadtijd: 5 min).
Werkdruk, werkstress, burnout: een belangrijk 
onderwerp in deze tijd
Het woord ‘stress’ kan een containerbegrip zijn. Vanuit mijn expertise waarin ik sinds 2004 mensen begeleid bij het oplossen van werkdruk, weet ik dat stress, werkdruk en burn-out een grote bottleneck in het werk kan zijn. Daarom is het goed om het in dit perspectief te plaatsen en op zoek te gaan naar het belangrijkste om te weten.
Werkdruk: een speerpunt van EU-beleid en Nederland
Een hoge werkdruk kan grote gevolgen hebben. Het hoeft natuurlijk niet, maar als werkdruk overgaat stress, dan is het een risico voor gezondheid en een beroepsrisico.
Het is goed om te weten dat preventie van stress en werkstress vanaf 2010 een speerpunt is van EU-beleid en beleid in Nederland vanuit het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid met o.a.:
- In 2010 werd de campagne gelanceerd ‘Work. In tune with life’. Met prachtige materialen (inmiddels achterhaald) voor medewerkers en leidinggevenden om het thema werkstress bespreekbaar te maken in organisaties en werkdruk op te lossen.
In 2014 ging de Europese campagne van start Healthy Workplaces Manage Stress. In het Nederlands vertaald in: gezond werk is werk zonder stress. Dat geldt natuurlijk nog steeds.
In Nederland werd deze campagne uitgerold onder de naam ‘Herken de druppel – check je werkstress’. Tot 2018 werd aandacht besteed aan factoren die werkstress veroorzaken, zoals werkdruk, een verstoorde balans tussen werk en privé, mantelzorg, zorg voor kinderen of rouwverwerking. Stress kan veroorzaakt worden door veel verschillende redenen, in het werk of in privé. Daarnaast bestaat stress natuurlijk in allerlei gradaties. Van een kort gevoel van stress dat snel weer verdwijnt, oplopend tot langdurige stress of een post traumatische stress stoornis (PTSS) na bijvoorbeeld een schokkende of traumatische ervaring.
- Ook de World Health Organization (WHO) droeg bij met de erkenning van burnout als bron van mogelijke beroepsziekte. Lees hier meer over World Health Organization (WHO) & Burnout
- De campagne Hey, het is oké werd gelanceerd om aandacht te geven aan werkdruk en preventie.
Campagnetitels spreken boekdelen
Om het belang van preventie en het oplossen van werkstress te laten zien, kan ik volstaan met de titels van de campagnes. Ze blijven raak. Kort en krachtig spreken ze nog steeds boekdelen.
Work. In tune with life.
Zoals ik het uitleg tijdens presentaties en workshops: we kunnen niet op ieder moment in ons leven verwachten dat we zoveel kunnen werken als we willen. Soms moeten we gas terugnemen om zuurstof te geven aan ons leven, zoals een Belgische campagne uit 2005 tegen stress mooi verwoordde. Of zoals een campagne het verwoordde: Work. In tune with life.
Healthy workplaces manage stress
Gezond werk is werk zonder stress. Gezonde organisaties en bedrijven managen stress. De werkgever heeft bovendien een wettelijke plicht om een beleid te voeren gericht op preventie van psychosociale arbeidsbelasting, preventie van werkdruk en stress.
Herken de druppel – check je werkstress
Hou vinger aan de pols hoe het met je gaat of met de mensen om je heen, gaat. Gezond werk is werk zonder stress. Als uitvloeisel van de Europese campagne in 2014, wordt in Nederland jaarlijks de Week van de Werkstress georganiseerd, waarin extra aandacht is voor stress, werkdruk en het belang van preventie. Veel bedrijven en organisaties aandacht besteden dan aandacht aan het onderwerp. Wilt u ook aandacht hieraan besteden? U kunt Priorities hiervoor inschakelen, voor advies stress en preventie van werkdruk of workshop Werkdruk en Work Life Balance (met het Priorities’ Wrkdruk spel, ook in Engels).
Hoe kun je omgaan met stress? Hoe kun je stress oplossen?
Maar wat kún je hier nou mee? Wat kun je dóen bij stress?
Weten dat je stress wilt of moet oplossen is natuurlijk nog geen doen. Dan moet je van kennis naar handelen. Implementeren.
Werkende oplossingen voor werkdruk implementeren. Werkende oplossingen om burnout te voorkomen IMPLEMENTEREN.
Voor jezelf of de mensen in je omgeving geef ik je graag (kosteloos) de beste tips in het Ebook Priorities at Work | 9 Werkende Oplossingen voor Werkdruk. Je kunt het Ebook hieronder downloaden.
Wat kun je DOEN bij stress?
Sprekend vanuit mijn ervaring in het begeleiden van directeuren, managers, hoogleraren en advocaten: Begin met het monitoren van je stress signalen.
Ebook Priorities at Work | 9 Werkende Oplossingen voor Werkdruk | Niet voorbij gaan aan stress signalen
Hieronder (uit: Ebook Priorities at Work | 9 Werkende Oplossingen voor Werkdruk) geef ik het overzicht van stress signalen die belangrijk zijn om van jezelf te monitoren. Wat stress met je kan doen, wat de gevolgen van stress zijn, zie je het beste in het onderstaande overzicht. Stress veroorzaakt spanningsklachten of lichamelijke klachten. Stress kan ook vervelende gedachtesignalen of psychische signalen of gedragssignalen veroorzaken. Ze zijn belangrijk als signaal dat de stress te hoog is.
Ga niet voorbij aan deze stress klachten. Probeer ernaar te handelen om ze te verlagen.
Wat doet stress met je? Overzicht van stress klachten
De meest voorkomende stress signalen of spanningsklachten staan hieronder nogmaals op een rij. Het is goed om hier alvast te weten dat werkdruk en stress opgelost kunnen worden. Juist bewustwording dat één of meerdere van deze spanningsklachten bij je speelt, is daarin de eerste stap naar de oplossing.
Lichamelijk klachten van stress
Slaapproblemen, vermoeidheid, maag-, darm-, nierklachten, hoofdpijn, verminderde weerstand, nek-, rug of schouderklachten, duizeligheid, verhoogde bloeddruk, hartkloppingen, versnelde ademhaling of hyperventilatie.
Gedachtesignalen veroorzaakt door stress
signalen die erop kunnen duiden dat werkdruk of stress teveel wordt: negatieve gedachten over jezelf zoals ‘ik ben niets waard’, dagdromen en fantaseren, achterdochtige signalen zoals ‘ze roddelen over me’, agressieve gedachten zoals ‘ik haat mijn werk’ of ‘ze kunnen barsten’.
Denk ook aan: zelfopofferingsgedachten zoals ‘ik offer me wel weer op’, perfectionistische gedachten zoals ‘er mogen absoluut geen fouten in staan’. En denk aan gedachten zoals: ‘het is te veel’ , angstgedachten zoals ‘het komt nooit meer goed’ of gedachten die duiden op angst voor controle verlies.
Psychische signalen of mentale klachten als gevolg van stress
Psychische signalen zijn belangrijke gevolgen van stress. Deze gevolgen van stress kunnen erop wijzen dat stress teveel is, zoals: somberheid, vergeetachtigheid, gevoelens van controle verlies, verhoogde prikkelbaarheid, concentratieproblemen, besluiteloosheid, machteloosheid, minder flexibel zijn, snel geëmotioneerd zijn, angstig of onzeker zijn, piekeren en malen, wantrouwen of achterdocht.
Gedragsignalen als gevolg van stress
Gedragssignalen bij stress kunnen er ook zijn: niet kunnen genieten of ontspannen, teveel of te weinig eten, meer roken en/of cafeïne houdende dranken gebruiken, meer alcohol drinken of medicijnen/drugs gebruiken, druk en veel praten, tot niets komen of veel dingen tegelijk doen, klagen en verwijten, cynisme, meer conflicten, sociale contacten steeds meer uit de weg gaan, meer fouten en minder productief zijn, lusteloosheid, ontevreden over prestaties. Dit zijn belangrijke gevolgen van te hoge stress. De kunst is om met mildheid naar onszelf te kijken, om de juiste verandering in gang te kunnen zetten.
Sommige gevolgen van stress kun je alleen zelf ervaren. Terwijl weer andere gevolgen juist door je omgeving opgemerkt zullen worden. Misschien zie je die zelf niet zo duidelijk, maar wijst je iemand in je omgeving je erop: zo gaat het niet langer meer. Het zijn vaak de mensen die het meest om je geven die je dit kunnen of willen laten inzien.
Iedere oorzaak van stress vraagt een andere oplossing
Zoals je bij al deze stress signalen ziet, vraagt ieder stress signaal een andere oplossing. Bewustwording dat stress speelt is daarin een hele goede stap. Het is misschien een geruststelling om te weten dat je stress ook kunt verlagen. Soms is het zoeken naar hoe je dat doet.
Soms heb je daar de hulp van een huisarts of bedrijfsarts bij nodig of een partij zoals Priorities, gespecialiseerd in werkende oplossingen voor werkdruk en stress. Soms moeten we direct aan de slag om je werk zelf te reduceren, anders te organiseren of anders in delen. Dan is dat de enige oplossing om ‘overeind’ te blijven staan en niet uit te vallen door de hoge stress, uit te vallen met burn-out en ziek te worden van het werk.
Wat is de beste oplossing voor stress?
Goede en betrouwbare informatie is belangrijk bij stress, effectieve en betrouwbare begeleiding natuurlijk ook. De informatie die je nu leest is betrouwbaar, gebaseerd op kennis uit wetenschap en mijn ervaring gebaseerd op het jarenlang begeleiden van mensen.
Kijk bij klachten ook op Thuisarts.nl
Daarnaast kan het goed zijn om je te melden bij de bedrijfsarts. Hij/zij is, net als ik, gespecialiseerd in psychosociale arbeidsbelasting. Het Priorities at Work Programma richt zich erop om direct werk te reduceren. Centraal staat de doorverwijzing naar de huisarts of naar de bedrijfsarts als de stressklachten lichamelijk te groot zijn en medische begeleiding noodzakelijk is naast Priorities’ executive coaching.
Het is goed om aan de hand van het bovenstaande overzicht bewust te zijn van de stress signalen. En aan te kruisen welke en hoeveel stress signalen voor jou gelden.
Hoeveel signalen heb je aangekruist? Meer signalen dan je dacht te hebben? Het is goed dat je er nu bij stilstaat. Neem je klachten serieus. Je kunt lang aan een elastiekje trekken voordat de rek eruit is. Zo is het ook met onszelf: we kunnen bergen verzetten en veel verstouwen, voordat dit tot klachten leidt.
Misschien ben je er al aan gewend geraakt dat je vaak moe bent. Maar vaak moe zijn, is dat wel zo gewoon? Als je geen aandacht aan je klachten besteedt, kunnen ze ongemerkt verergeren. Je accu raakt leeg. In plaats van ‘soms’ ben je dan voortdurend moe en het plezier in je leven verdwijnt. Uiteindelijk raak je overspannen of burnout.
Het kost veel tijd om daarvan te herstellen. Des te belangrijker is het om het niet zover te laten komen. Hoe eerder je je klachten en de oorzaken aanpakt, des te kleiner de kans dat je overspannen wordt. Je lichaam vraagt niet voor niets om aandacht.
Cliënten in het Priorities at Work Programma adviseer ik vaak om stress signalen tijdelijk op dagelijkse basis te inventariseren. Hiervoor heb ik een tool beschikbaar, die ik je ook graag toestuur.
Vervolgstap
Een logische vervolgstap kan zijn om na te gaan: is het werkdruk, privédruk of combinatiedrukte.
Gaandeweg ben ik onderscheid gaan maken tussen werkdruk, privédruk en combinatiedrukte©. Komt de ervaren werkdruk omdat er te veel taken liggen? Wat kun je dan doen om burnout te voorkomen?
Speelt er privé veel dat stress verhogend is? Of is het juist de combinatie tussen werk en privé die knelpunten veroorzaakt? Wat moet je dan DOEN? Of wat moet je dan LATEN? Wat kun je zelf bedenken en waar speelt misschien dat je in de tunnelvisie zit van als enige mogelijkheid, zo hard mogelijk WERKEN.
Misschien is een van de andere Do’s en Don’ts uit het Ebook Priorities at Work voor jou een betere?
Can Do mentaliteit: Werkdruk is op te lossen
Do: Ken de feiten
Don’t: Werkdruk in onjuist perspectief plaatsen
Do: Nagaan welk aanbod tot je beschikking staat
Do: Inventariseer werkdruk – privédruk – combinatiedrukte©
Don’t: Voorbijgaan aan stress signalen
Do: De gevolgen voor het werk serieus nemen
Do: Denken ‘Wat kan ik laten?’ in plaats van ‘Wat kan ik doen?’
Do: Uitnodiging gesprek
Ik bied je het Ebook Priorities at Work – 9 Werkende Oplossingen voor Werkdruk graag (kosteloos) aan. Voor jezelf, de mensen om je heen, in je organisatie of die je leiding geeft. Je leest er snel doorheen.
Wil je na het lezen van het Ebook een (kosteloos, vrijblijvend en vertrouwelijk) gesprek over de beste vervolgstap om werkstress te reduceren en burnout te voorkomen, neemt dan contact met mij op. Ik kijk uit naar uw bericht, telefonisch, per mail of via LinkedIn.
Hopelijk ondersteunt het bovenstaande artikel bij het oplossen van ervaren stress. Kan ik hierin voor u iets betekenen, spreek ik u graag.
Mr. Sandra Kruijt
Management consultant | Executive coach | Eigenaar Priorities
Testimonials
Onder de lezers die direct baat hadden van deze 9 Werkende Oplossingen zijn hoogleraren, directeuren, managers en advocaten. Voor henzelf, hun team, bedrijf of organisatie.
Zij gaven aan dat:
– ze direct iets konden met minstens één van de adviezen;
– het onderwerp inhoudsvol wordt belicht;
– de juiste toon geraakt wordt. Mensen worden aangesproken vanuit het succes dat zij altijd al behaald hebben in het werk.
Werkdruk is op te lossen, ook voor u of voor jou!
Of lees hier verder over de week van de werkstress van 13-17 november 2023. Stress en werkstress kan duizend-en-een oorzaken hebben en zich manifesteren in even zoveel symptomen. Een one size fits all is daarom moeilijk te geven. Wat ik gaandeweg de jaren heb gezien wat wel werkt: is om als eerste stap de focus op talent te leggen. Lees hier verder of bestel het boek Effectief tegen werkstress – Ontdek Je Sterke Punten.
Bedankt voor het delen van dit artikel over stress. Ik geloof ook dat het belangrijk is om signalen vroegtijdig te kunnen herkennen. Vooral op het werk is dit een must.
Graag gedaan, Richard. Dank voor je reactie en veel succes op het werk.