Dit goede webinar Alcohol en Kanker van het Trimbos-Instituut en KWF Kankerbestrijding legt het verband uit tussen alcohol en kanker. De eerste 30 minuten zijn de moeite waarde om te kijken. Ajla Mujcic en Carmen Voogt van het Trimbos-instituut leggen uit wat bekend is en beantwoorden vragen als:
- Wat is het verband tussen alcohol en kanker?
- Maakt het uit hoeveel en welke drank je drinkt?
- Wat zijn 7 verklarende mechanismen waardoor alcohol kanker kan veroorzaken?
- Wat is nog niet bekend over de relatie tussen alcohol en kanker?
Gezond werken, leiderschap, preventie van stress en uitval
In het kader van gezond werken, leiderschap, preventie stress en uitval, besteed ik aandacht aan wat er bekend is over de relatie tussen alcohol en kanker. Het webinar van het Trimbos-Instituut en KWF Kankerbestrijding (14 oktober 2021) blijft belangrijk voor 2024. Onderaan dit bericht kunt u het bekijken, net als via de sites van (Expertisecentrum Alcohol van het) Trimbos-instituut en KWF Kankerbestrijding.
2023 Canada herziet alcoholrichtlijn – niet langer twee drankjes per dag, hooguit twee per week
Het webinar is actueler dan ooit met het het bericht in de landelijke pers (januari 2023) dat Canada de alcoholrichtlijn heeft herzien. Niet langer twee drankjes per dag, maar twee per week en liever helemaal geen alcohol drinken. Al bij een of twee drankjes per week ontstaat een klein risico op gezondheidsschade, stelt de Canadese overheid in de nieuwe richtlijn.
Advies Gezondheidsraad over alcohol | European Code against cancer
Het webinar geeft de achtergrond bij het huidige alcohol advies van de Gezondheidsraad: Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.
Het advies in het kort van de Gezondheidsraad:
In dit advies zet de Gezondheidsraad op een rij welke voedingsmiddelen en -patronen leiden tot gezondheidswinst. Daartoe heeft de raad de wetenschappelijke kennis over de relatie tussen voeding en chronische ziekten systematisch beoordeeld. Op basis hiervan zijn de nieuwe Richtlijnen goede voeding geformuleerd:
• Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon conform de onderstaande richtlijnen
• Eet dagelijks ten minste 200 gram groente en ten minste 200 gram fruit
• Eet dagelijks ten minste 90 gram bruin brood, volkorenbrood of andere volkorenproducten
• Eet wekelijks peulvruchten
• Eet ten minste 15 gram ongezouten noten per dag
• Neem enkele porties zuivel per dag, waaronder melk of yoghurt
• Eet een keer per week vis, bij voorkeur vette vis
• Drink dagelijks drie koppen thee
• Vervang geraffineerde graanproducten door volkorenproducten
• Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door zachte margarine, vloeibaar bak- en braadvet en plantaardige oliën
• Vervang ongefilterde door gefilterde koffie
• Beperk de consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees
• Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken
• Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag
• Beperk de inname van keukenzout tot maximaal 6 gram per dag
• Het gebruik van voedingsstofsupplementen is niet nodig, behalve voor mensen die tot een specifieke groep behoren waarvoor een suppletieadvies geldt.
Of, zoals European Code Against Cancer verwoordt: Indien u alcohol drinkt, beperk de hoeveelheid. Geen alcohol drinken is beter om uw risico op kanker te verlagen.
Wat is bekend over alcohol en kanker?
Naar blijkt zijn er weinig mensen die weten van het verband tussen alcohol en kanker. Mij blijft bij hoeveel bekend is in de wetenschap wat nog niet bij het grote publiek bekend is. Ook voor mij was nieuw:
- Er is overtuigend bewijs voor een oorzakelijk verband
- Alcohol valt in dezelfde categorie als asbest en tabak in het bewijs dat het kankerverwekkend is, met overweldigend bewijs uit verschillende onderzoeken
- Alcohol kan 7 types kanker veroorzaken
- Er is eigenlijk geen veilige ondergrens voor drinken (in tegenstelling dat wat we in het verleden hoorden, twee consumpties per dag is een veilige grens)
- Heldere uitleg over de processen in het lichaam waardoor alcohol schadelijk is
- De eenvoudige eerste stap voor als je rookt en drinkt, probeer dit niet gelijktijdig te doen
- Het maakt niet uit of je wijn, bier of sterke drank drinkt
- Misverstanden worden opgehelderd, dat alcohol bijvoorbeeld goed voor hart en bloedvaten zou zijn
Een plezierige uitleg wordt gegeven over wat de invloed is van geen/minder alcohol drinken ná een kankerdiagnose en de complexiteit van de diagnose en de ziekte wordt respectvol belicht.
Snel merkbare voordelen van minder alcohol drinken worden toegelicht en nodigen uit minder te drinken:
- beter slapen
- energieniveau omhoog
- geheugen en concentratie verbeteren
- angst en sombere gevoelens verminderen
- minder stress
Burnout en alcohol
Het wordt niet in het webinar behandeld, maar uit bovenstaande gezondheidswinst volgt dat minder alcohol drinken ook goed is ter preventie van burn-out. Met gunstige directe gevolgen zoals beter slapen, een hoger energieniveau, minder stress en minder angst en sombere gevoelens is het verminderen van alcoholconsumptie zeker goed ter preventie van burn-out.
Kan stress kanker veroorzaken?
De vraag of stress kanker kan veroorzaken is voor zover ik weet wetenschappelijk niet onderzocht. Dat wil niet zeggen dat het antwoord ‘nee’ is. Een gevolg van stress kan zijn dat mensen ter ontspanning meer alcohol drinken dan volgens de huidige kennis gezond is. Indirect zou je dus kunnen zeggen dat stress, als je er meer alcohol door gaat drinken, kanker zou kunnen veroorzaken. Overigens verhoog je direct gezondheid en gezond werken als je minder alcohol drinkt.
Kennisoverdracht Kanker en alcohol
We gaan er de komende jaren meer van horen. De kennisoverdracht over de relatie tussen alcohol en kanker vanuit Trimbos en KWF Kankerbestrijding begint net pas.
Het Trimbos-instituut is hét onafhankelijke kennisinstituut voor alcohol, tabak, drugs en mentale gezondheid. KWF Kankerbestrijding werkt aan verschillende manieren om kanker in een vroeg stadium op te sporen en om patiënten te ondersteunen.
De tweede en derde presentatie in het webinar zijn vooral interessant voor mensen die werkzaam zijn in de zorg of werken voor de Gezonde Alliantie, een samenwerkingsverband van twintig fondsen met het gezamenlijke doel om in 2040 de gezondste generatie in Nederland te bereiken. De tweede presentatie is van Hester van de Wiel (KWF) en derde presentatie van Jacqueline Bisschop (Jeroen Bosch ziekenhuis en Tranzo).
Gezond werken en preventie van uitval
Goede kennis over de relatie tussen alcohol en kanker helpt bij het verminderen van alcoholgebruik. Het advies van de Gezondheidsraad wordt hiermee hopelijk makkelijker om in de praktijk te brengen.
Stoppen met alcohol of minderen
Zelf was ik blij met de uitleg over kanker en alcohol. Het is belangrijke informatie. Na het zien van het webinar ben ik geleidelijk gestopt met drinken van alcohol. De goede informatie heeft geholpen om die stap te zetten en ik ben er nog iedere dag blij mee.
Ook vond ik het goed om te weten dat je als ouder een belangrijke rol blijft houden om je kinderen te (blijven) wijzen op wat er bekend is over de relatie tussen gezondheid en alcohol.
Geen tijd?
Heeft u geen of weinig tijd? Dan kunt u een korte video van 3 minuten (zie linksonder, na klik op link) bekijken met uitleg van Dr. Adam Sherk van het Canadian Institute for Substance Use Research. Hij vertelt over de relatie tussen alcoholgebruik en verschillende soorten kanker en benadrukt dat ook bij kleine hoeveelheden alcoholconsumptie het risico op verschillende vormen van kanker toeneemt.
Het webinar van het Trimbos geeft meer uitleg. Bekijk de eerste 30 minuten ervan voor goede uitleg.
Sandra Kruijt
Bronnen Alcohol en Kanker:
Trimbos-Instituut Kennis en Cijfers, Cijfers Alcohol
https://www.trimbos.nl/kennis/cijfers/alcohol
Expertisecentrum Alcohol Trimbos-Instituut, Dossier Alcohol en Kanker
Webinar 14 oktober 2021, Expertisecentrum Alcohol van het Trimbos Instituut, Trimbos Academy en KWF Kankerbestrijding
Meer lezen van het Expertise Centrum Alcohol van het Trimbos Instituut?
Zie het zorgvuldig opgebouwde dossier van Trimbos, met zo’n 25 onderwerpen als o.a.:
Alcohol en hart- en vaatziekten
Alcohol en het coronavirus (COVID-19)
Alcohol in cijfers
Alcohol, weerstand en luchtweginfecties
Alcohol en lichamelijke gezondheid
Alcohol en gewicht
Alcohol en psychische gezondheid
Alcohol en sport
Alcohol en jongeren
Alcohol en studenten
Alcohol en 50-plussers
Alcoholbeleid en wetgeving
Alcohol en werk
Alcohol & de hersenen
(Deze post werd gepubliceerd in oktober 2021 en bijgewerkt in januari 2024).
