Tijdens een kickstart coaching on the job had ik een leuk gesprek met een nieuwe cliënte over haar to-do lijst. Ze liet hem me zelfs zien. Verschillende to-do lijsten kwamen te voorschijn. Op ieder schrijfblok dat ze te voorschijn trok was ze een nieuwe begonnen, met steeds weer andere dingen. Grote dingen, kleine dingen, veel werk, weinig werk, maar bij elkaar een immense lijst van dingen die allemaal moesten gebeuren. Ik knikte begrijpend. Mensen in mijn omgeving zullen weten hoe begrijpend, want zelf ben ik een enorme to-do lijst addict. Geweest.

Het mooiste zinnetje om ooit te schrijven. Dat je bent afgekickt van de lijstjes. Dat je zover bent dat je kunt nadenken over de essentie van to-do lijstjes in plaats van er al die dingen op te schrijven. Waarom heb je eigenlijk een to-do list?

Dit soort lijstjes dient verschillende doelen. Als geheugensteun voor dingen die je niet moet vergeten. Sinds we geen zakdoeken meer in onze broek hebben waar je een knoop in kunt leggen  is – me dunkt – de to-do lijst ontstaan.

Het kan zijn dat de to-do lijst het uitvloeisel is van een veel te drukke tijd. Misschien moeten we zoveel doen dat we het gewoon allemaal niet meer kunnen onthouden. Dan schrijven we het maar op.

Het kan ook een bedenksel zijn van de control freaks onder ons. Als je alles opschrijft, weet je dat dingen gaan gebeuren op een door jou geplande manier. Zo hou je grip op jezelf. Of: zo hou je jezelf eronder. Je behoedt jezelf ervoor dat je gaat lopen flierefluiten. Je to-do lijst is als het ware je karwats of knuppel die zorgt dat jij op het rechte paadje  blijft. Stel je voor dat je van de goede weg af zou gaan en wellicht in een hangmat in de tuin gaat rondhangen. Het zou je maar gebeuren.

Misschien geeft die to-do lijst in die setting wel aan: hoe langer dat ding, hoe banger jij voor jezelf bent. Hoe meer je het namelijk nodig hebt om eronder gehouden te worden.

Maar goed, wat mij opviel bij het goede gesprek dat we hadden en wat me al vaker is opgevallen, is de negatieve beleving die vaak om  zo’n to-do lijst hangt. Dingen die niet zijn gebeurd, die nog moeten gebeuren, die allang gedaan hadden moeten zijn, to do, to do, to do. Punt 1-100. Gloeiende donders, en dan zet je als punt 1 bovenaan ‘mijn to-do lijst afwerken’.

Je to-do list als je brevet van onvermogen. Voor mensen die het druk hebben (of het te lang te druk hebben gehad) krijgt het lijstje inderdaad die functie. Doodmoe van al het harde werken kijken ze naar hun overvolle lijstje. Ze zijn te moe om te bedenken wat ze allemaal wel gedaan hebben.

Het leuke van een to-do lijst is echter dat het een verzameling is van creatieve ideeën. Een creatieve geest heeft alle denkkracht om duizend dingen te bedenken. Hoe creatiever de geest hoe langer de to-do lijsten zullen zijn. Het zijn dan als het ware lijsten vol plannen, intenties, leuke ideeën die nooit tot wasdom zullen komen, maar – weer positief – waarvan je wel zou willen dat ze uitgevoerd zouden worden. Je weet dat de wereld er mooier uit zou zien als jouw ideeën uitgevoerd zouden zijn.

Bij een to do lijst hoort ook een to do geestesgesteldheid. De houding dat er altijd genoeg werk aan de winkel is en dat ontspannen of op tijd naar huis gaan voor andere mensen is. Je denkt dat mensen die tevreden en ontspannen,  mensen zijn die hun todo lijst af hebben en daarom eindelijk rustig kunnen zitten.

Je neemt je voor aan het einde van jouw to-do-lijst hetzelfde te gaan doen, maar helaas is dat voor jou pas tegen de tijd dat je tussen 6 plankjes ligt. Want de essentie van werk en van het leven is dat er steeds nieuwe to-do dingen kunnen worden bedacht.

Ik ben erachter gekomen dat ik geen to-do list nodig heb. Voor mij heeft het to do lijstje geen nut. Ik doe namelijk precies wat er kennelijk gedaan moet worden. Soms te vroeg, soms net iets te laat, of veel te laat, of helemaal veel te laat, maar op een of andere manier doe ik alles wat er moet gebeuren. Ik ben nog nooit iets blijvend vergeten en er dient zich altijd het echte doel van de dag aan. ’s Morgens onder de douche neem ik mij de gebruikelijke 1000 dingen voor, die ik tijdens mijn goede-douche-voornemens altijd in verbluffend hoog tempo zal uitvoeren. In gedachten bereik ik dan in dubbeltempo mijn hoogtepunt tegen 10 uur ’s morgens. Dan heb ik vast al die dingen uitgevoerd en heb ik de rest van de dag over voor … en dan komt er meestal een plan dat naast onzinnig, meestal net zo goed over een maand uitgevoerd kan worden.

De realiteit achter mijn bureau is dat ik zonder mijn to-do lijst om 10 uur gewoon zit te doen wat er die dag moet gebeuren, los van alle plannen die ik heb gemaakt, dat ik dat om 11 uur nog zit te doen en dat ik vervolgens precies datgene ga doen waar de dag voor bestemd is. Al die plannen ten spijt, ten koste van de plannen of helemaal los van de plannen. De dag ontvouwt zich en het eerste deel van de dag begint altijd, zo heb ik geleerd, met een genoeglijk uurtje nutteloze plannen maken tijdens het ontbijten, douchen, aankleden. De dag zelf pakt altijd anders uit.

Het heeft misschien ook met mijn tegendraadse karakter te maken. Zodra ik iets moet heb ik er geen zin meer in en doe ik het juist niet. Een to-do lijst werkt op mij dus eigenlijk contra productief. Zou ik gewoon aan de slag zijn gegaan met die vervelende klus, zodra het op mijn to do lijst staat, doe ik er alles aan om het niet meer te hoeven doen. En zo ploegt de boer verder en zo boer ik iedere dag een beetje verder.

Vandaag besteed ik een dag aan het vernietigen van mijn to-do lijstjes. Ik flikker ze gewoon weg. Elektronisch of in papier. Al die plannen, hup weg ermee. Het zijn mooie plannen, intensieve plannen, goede voornemens, gezellige voornemens, leuke ideeën etc. Het zijn kinderkamers behangen van kinderen die inmiddels tieners zijn en die, als ik nog langer wacht gewoon het huis uit zijn. Dan hoef ik helemaal niets meer te behangen.

Het zijn gezellige uitstapjes, vakanties en aparte bestemmingen om heen te gaan. Het zijn dingen om uit te zoeken, wegen om mijn bedrijf te professionaliseren, werkzaamheden uit te breiden. Intenties om blogs te verfraaien, te verbeteren, foto’s erbij te plaatsen. Het zijn losse flodders, samenhangende gehelen, dingen waarvoor ik eigenlijk het geld niet uit wil geven omdat ze net niet leuk genoeg zijn. Het zijn plannen voor door de week en voor alle zaterdagen van de komende jaren, waarbij ik nu al weet dat ik zaterdag gewoon de boodschappen van de week doen en verder de dingen van de dag.

Het zijn de plannen voor de zondagen terwijl ik nu al weet dat ik op zondag het liefst zonder plan doorbreng. Geen groter genot dan kunnen doen waar je zin in hebt. Het zijn alle leuke dingen die je, als je de baas van het land zou zijn gewoon door andere mensen zou laten doen. Als ik ze zelf moet gaan doen, vind ik ze eigenlijk niet leuk genoeg om te doen. Het zijn kortom plannen die net niet goed genoeg zijn.

Het zijn intenties voor als zich ooit de gelegenheid voordoet en ik weet nu al dat die gelegenheid zich niet voor zal doen. Het zijn de plannen voor sporten, hobby’s, spel en ander leut waarvoor ik nu al weet dat ik mijn grootste hobby’s waar ik graag mijn tijd mee vul niet voor aan de kant schuif. Het zijn kortom plannen voor een ander mensenleven. Voor als ik ooit als reïncarnatie terugkom en mijn to-do lijstjes nog bij de hand heb. En tot die tijd leid ik mijn eigen leven. Zo neem ik vandaag afscheid van mijn to-do list. First bullet. Toedeloelist.

Als ik een nieuw lijstje zou mogen beginnen, zou ik erop schrijven: vandaag werken, vandaag leven en voor morgen geen plannen maken.

Work hard. Live balanced. Sandra Kruijt

Deel dit artikel