In april 2017 is de module Arbeid als Medicijn gepubliceerd die is ontwikkeld onder leiding van Ard van Oosten (psychiater en Programmamanager Arbeid Parnassia Groep voor Indigo) en Lex Burdorff (professor determinanten van volksgezondheid Erasmus MC). De module heb ik opgenomen in Priorities state of the art dienstverlening bij preventie van werkdruk en herstel bij burn-out. Werk kan als medicijn dienen en herstel bevorderen, maar kan herstel ook tegenwerken. De module maakt individueel maatwerk mogelijk bij preventie van uitval en bij re-integratie.
Werk is belangrijk voor mensen en mensen doen vaak niets liever dan prachtige resultaten in het werk neerzetten.
Meestal gaat dat fantastisch. En soms gaat dat ineens tijdelijk niet. Dan kunnen ook mensen met veel capaciteiten, verantwoordelijkheid en verantwoordelijkheidsgevoel in een vicieuze cirkel belanden.
Begrijpelijke gedachten blijken dan geen juiste gedachten. Bijvoorbeeld, dat ervaren werkdruk niet op te lossen is, erbij hoort, dat ze het zelf kunnen oplossen en dat ze de werkdruk te lijf kunnen gaan door nog meer te werken. Steeds langere dagen werken als oplossing voor werkdruk.
Een burn-out ligt op de loer en als het zover is, is het soms extra moeilijk om de rust te nemen om van een burn-out te herstellen. Sommige mensen worden daarin uitstekend begeleid door de bedrijfsarts en anderen stellen het zonder effectieve begeleiding. Hiervoor is nu die fantastisch nieuwe generieke module Arbeid als medicijn.
De module biedt onder andere een gespreksleidraad die het inzicht bevordert in de rol die werk heeft voor betrokkene bij zijn of haar herstel. Zo wordt duidelijk of werk relevant is in het herstelproces en of werk bij het herstel een bevorderende of juist een belemmerende factor is.
Hoe kun je de vicieuze cirkel doorbreken?
Laat ik voorop stellen dat preventie op het werk heel belangrijk is. Burdorff: “Traditioneel kijken we alleen naar risicofactoren voor een burn-out, zoals hoge werkdruk en weinig autonomie. Maar daarmee gaan we volledig voorbij aan de omgeving van iemand. Je moet niet even rustig aan doen, maar je moet leren hoe je in je werk moet functioneren. Pas je deze omstandigheden en de patiënt een beetje aan dan krijg je al snel weer een toekomstperspectief. Maar als alleen de burn-out wordt behandeld, en niet het werk zelf .. tja.”
Essentieel bij werkdruk en bij re-integratie is dat aan de takenkant ingegrepen wordt. Een veelgehoorde klacht is namelijk: ‘Als ik er niet ben, wordt mijn werkstapel alleen maar groter en neemt de druk op mij nog meer toe’. Het reduceren van de taken is dan de enige mogelijkheid. Dat bied ik met het Priorities at Work programma, een korte en effectieve interventie.
Priorities at Work
Met directeuren, managers en mensen in vrije beroepen die in een spagaat zitten tussen al hun verantwoordelijkheden werk ik samen om taken te reduceren zodat ze veel minder uren kunnen maken. We richten de organisatie van het werk opnieuw in en stellen scherpe prioriteiten zodat mensen veel hogere targets halen. We gaan achter de grote werkstapel zitten. We passen de inhoud van de functie aan, stellen prioriteiten gebaseerd op de functie eisen, de voorkeurswerkwijze, de organisatiecultuur en nemen persoonlijke doelstellingen en business plannen mee. Afhankelijk van de functie breng ik mijn expertise in vanuit strategisch human resource management, arbeidsrecht, MT-verantwoordelijkheid, organisatieadvies, professional organizing en duurzame inzetbaarheid.
Met zijn tweeën voeren we één functie uit. Met een helikopter view vliegen we over de werkstapel heen: ‘Wat ligt er? Waarom ligt het er? Wat ga je ermee doen?’. Wij zoeken naar het vliegwiel. Gaandeweg de dag zien mensen directe resultaten in het werk en is op de werkplek de work load direct verlaagd. De functie kunnen we (tijdelijk) uitdunnen en zorgen dat onderdelen doeltreffend gedelegeerd of overgenomen worden, in tijdelijke functies worden ondergebracht of op andere wijze worden georganiseerd.
Aan het einde van de dag hebben we het maatpak gemaakt, waarmee deze persoon, in deze functie, met deze werkaanpak het beste werkt. Daarna begint het vervolg van het Priorities at Work (maand of halfjaar) programma met een persoonlijke rapportage en een implementatieprogramma, afhankelijk van de zwaarte van de functie.
In het Priorities at Work programma biedt de module Arbeid als medicijn handvatten op het vlak van arbeidsinhoud, arbeidsomstandigheden, arbeidsverhoudingen en arbeidsvoorwaarden. We beantwoorden de vragen als: hoe werkt u het beste, uw persoonlijke verhaal, welke invloed heeft het werk op uw gezondheid, hoe past u uw vaardigheden toe in het werk, wat verwacht u van anderen, wat zijn rechten en verplichtingen uit de werksituatie, welke hulp wordt geboden, welke thema’s zijn belangrijk voor u, hoe verder? Hierop richten we het werk en uw duurzame inzetbaarheid in.
Bij de ontwikkeling betrokken organisaties
Aan de ontwikkeling van de module ‘Arbeid als medicijn’ hebben de volgende organisaties meegewerkt: Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz, Landelijk Platform GGz (LPGGz), Samen Sterk zonder Stigma (SSzS), GGZ Nederland, Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), Landelijke vereniging POH-GGZ, Landelijke Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen & Psychotherapeuten (LVVP), Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB), Nederlandse Vereniging voor Verzekeringsgeneeskunde (NVVG), Nederlands Kennisnetwerk Duurzame Inzetbaarheid (NKDI), Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV),
Zorgverzekeraars Nederland (ZN), Ergatis, Beroepsvereniging Arbeids- & Organisatiedeskundigen (BA&O), Netherlands School of Public & Occupational Health (NSPOH), Trimbos-instituut, Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO), Erasmus MC en Indigo.
Vanuit het Nederlands Kennisnetwerk Duurzame Inzetbaarheid, waarvan ik bestuurslid ben, heeft medebestuurslid Koos van der Spek aan de ontwikkeling van de module Arbeid als Medicijn bijgedragen.
Visie Module Arbeid als medicijn
1. Belangrijk in het kader van preventie
De module is terug te vinden op de website www.kwaliteitsontwikkelingggz.nl en het is speciaal bedoeld om mensen in de Geestelijke Gezondheidszorg (GGz) de komende jaren bij te scholen op het gebied van het belang van werk als medicijn. Je zou het als specialistische kennis kunnen zien van de mensen in de (bedrijfs)gezondheidszorg en de vraag is dan terecht waarom ik er hier aandacht aan besteed.
Vanuit Priorities informeer ik busy professionals over richtlijnen, monitors, instrumenten en vakkennis ten behoeve van duurzame inzetbaarheid. In het kader van het grote belang van preventie van werkdruk en uitval, is naar mijn mening belangrijk dat iedereen die werkt, weet heeft van het bestaan van deze module. Pas als u weet dat de module er is, kunt u het inzetten voor de mensen voor wie u verantwoordelijk bent of voor uzelf.
2. Belangrijk voor eindverantwoordelijken
Vaak werk ik met hoogopgeleiden of eindverantwoordelijken die zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun werk. Mensen bekleden een functie waarbij ze voor een hele organisatie of groot onderdeel ervan verantwoordelijk zijn. Zij dienen dus zeker weet te hebben van het feit dat werk mensen kan ondersteunen in het herstel, maar ook kan belemmeren. Nog beter is als ze weet hebben van de inhoud van de module om hier hun bedrijfsvoering en management op te kunnen inrichten. Naast de eigen verantwoordelijkheid van werkenden om aandacht aan eigen vitaliteit te besteden, hoort preventie in een organisatie een integraal onderdeel te zijn van goed werkgeverschap en goed opdrachtgeverschap.
3. Belangrijk voor zelfstandigen
Met name voor zelfstandigen is het belangrijk om weet te hebben van de module Arbeid als Medicijn. Deze groep werkenden kan te maken hebben met een informatieachterstand. Inherent aan het vak van zelfstandige is dat je weinig tijd hebt om je in informatie vanuit het vakgebied van human resource management te verdiepen. Dit, in tegenstelling tot wanneer je bij een bedrijf of organisatie werkt waar een HRM afdeling informatie geeft of aandacht aan preventie besteedt.
41% van de werkenden richt zich bij dreigende uitval tot een bedrijfsarts. De rest richt zich tot de huisarts. De kans is groot dat zelfstandigen bij uitval zich eerder tot de huisarts richten die geen specialistische kennis op dit werkvlak heeft. Dan is het belangrijk dat zelfstandigen zelf aankaarten op basis van de module ‘Arbeid als medicijn’ begeleid te willen worden.
4. Keuze voor medisch taalgebruik geeft een achterstand in het kader van preventie
We leven in een maatschappij waar succes uitstralen belangrijk is. In woordkeuze is het van belang daarop aan te haken. De module is geschreven vanuit medische invalshoek en spreekt vanuit dat belangrijke vakgebied over ‘psychische stoornissen’ en ‘psychische ziekte’. Door de woordkeuze ‘psychische stoornissen’ zal de module Arbeid als Medicijn minder goed vallen in de wereld van succesvolle mensen in bedrijven, organisaties en zelfstandigen. Mensen deinzen terug van het woord ‘psychische problemen’, laat staan voor de zware term ‘psychische stoornissen’. In de wereld van succesvolle werkenden is ‘psychische kwetsbaarheid’ mogelijk een betere woordkeuze.
Vroege onderkenning, preventie en wat kan Priorities voor u betekenen?
Los van woordkeuze die meer of minder aansluit, is de realiteit dat uit onderzoek Nemesis-2 (2011) blijkt dat 16,3% van alle werkenden in de afgelopen jaren psychische problemen heeft ervaren (waaronder bijvoorbeeld depressie, burn-out, alcoholmisbruik, angststoornis en middelenstoornis). De kosten van het totale verzuim door psychische aandoeningen voor de werkende bevolking in Nederland werden in 2011 geschat op 2,7 miljard. Vroege onderkenning en preventie zijn belangrijk. Alle reden om de inhoud van de module aandacht te geven in het kader van preventie. Ook zeer belangrijk in het kader van de wijzigingen in arbeidgerelateerde zorg en de beleidslijn dat meer preventie op het werk noodzakelijk is.
Wat kunt u doen:
Voor uzelf of voor anderen: bevorderen dat gewerkt wordt op basis van deze module.
Als een van uw mensen ziek is, herstellend en reïntegreert, vraagt u of het werk zelf voldoende is aangepast.
Zorg ook dat u dit zorgvuldig vastlegt in uw personeelsdossiers, zodat u juridisch aantoonbaar voldoet aan uw werkgeversverplichtingen.
Bent u zelfstandig? Zorg dat u deze module bespreekt met uw bedrijfsarts of met uw huisarts bij klachten.
Hebt u een arbeidsongeschiktheidsverzekering? Bespreek of deze module onderdeel is van uw begeleiding.
In het kader van de preventie van burn-out en ziekte, leest u de vragen eens door en beantwoordt ze voor uzelf.
Wilt u weten wat ik voor u kan betekenen?
Wilt u weten wat ik voor u kan betekenen? Sinds 2004 coach ik directeuren, management teamleden, hoogleraren en mensen in vrije beroepen, die in een spagaat zitten tussen declarabele uren werken en hun management-, bestuurs- of acquisitietaken. Cliënten coach ik om veel minder uren te maken door overbodig werk te reduceren, de organisatie van het werk opnieuw in te richten, scherpe prioriteiten te stellen en veel hogere targets te halen.
Graag breng ik met u in kaart wat ik voor u kan betekenen. Ik nodig u graag uit het Ebook Priorities at Work te downloaden. Ook nodig ik u uit voor een kennismakingsgesprek (kosteloos, vrijblijvend en vertrouwelijk). In dit gesprek krijgt u helder wat u nu nog tegenhoudt om minder uren te kunnen maken, leert u wat er voor nodig is om uw werk te verminderen en welke stap u hierin kunt zetten.
Sandra Kruijt
Priorities. Makes life easier for busy professionals.
