Hoogbegaafden zijn waardevolle mensen voor een organisatie, net als iedereen. Bij een congres in 2014 van het Nederlands Kennisnetwerk Duurzame Inzetbaarheid (NKDI) bespraken we het onderwerp hoogbegaafdheid en werk. Ook in 2023 blijft deze kennis actueel en belangrijk.
Hoogbegaafden aan het werk kunnen met hun intelligentie en creativiteit een grote bijdrage leveren aan het oplossen van problemen en de uitdagingen.
Uniek onderzoek van de Universiteit Utrecht naar hoogbegaafde volwassenen en werk werd in 2013 afgerond bij de vakgroep Sociale en Organisatiepsychologie, door MSc Gaby Reijseger (promovenda), dr. Maria Peeters en prof. dr. Toon Taris.
Als bestuurslid van het Nederlands Kennisnetwerk Duurzame Inzetbaarheid (NKDI), eigenaar van Priorities en als executive coach die u o.a. bij hoogbegaafdheid kunt inschakelen bespreek ik hieronder het onderzoek en het congres (juni 2014) met als titel ‘Werkbeleving onder hoogbegaafde werkers’.
Onderzoek hoogbegaafdheid op de werkvloer
In het onderzoek van de vakgroep Sociale en Organisatiepsychologie van de Universiteit Utrecht werden twee metingen uitgevoerd onder resp. 1262 en 866 hoogbegaafden met vragen over hun werkbeleving.
Eén van de succesfactoren voor het welslagen en welbevinden van hoogbegaafden op het werk is de vraag of er een goede fit is tussen enerzijds kennis, motivatie en vaardigheden van hoogbegaafde werkenden en anderzijds de kenmerken van hun werkomgeving.
Daarnaast werd de vraag onderzocht of er verschillen zijn tussen de werkbeleving van hoogbegaafden in loondienst en die van zelfstandig werkende hoogbegaafden. En de vraag hoe de uitkomsten zich verhouden ten opzichte van andere werknemers.
Congres Werkbeleving onder hoogbegaafden
Het congres gaf zicht op wat hoogbegaafdheid is, waar aandachtspunten liggen voor professionals, werkgevers, leidinggevenden en werkenden zelf om te zorgen voor een betere benutting van talenten in organisaties.
Vragen werden besproken en beantwoord zoals:
Hoe herken je een hoogbegaafde werknemer en hoe motiveer je hoogbegaafden op het werk?
Wat kan de organisatie doen aan talentontwikkeling?
Wat kan een leidinggevende doen aan een betere aansluiting tussen hoogbegaafd talent en de organisatiekenmerken?
Wat kan een hoogbegaafde zelf doen?
Wat is de rol van specialisten zoals de bedrijfsarts, arbeidsdeskundige, arbeid- en organisatiepsycholoog en de executive coach?
Wat zijn problemen in het werk waar hoogbegaafden tegenaan kunnen lopen?
Is er een verband tussen bevlogenheid, cynisme, uitputting, verveling en hoogbegaafdheid?
Sprekers op het congres over hoogbegaafdheid en werk
Het congres werd georganiseerd door: Instituut Hoogbegaafdheid Volwassen (www.ihbv.nl) en het Nederlands Kennisnetwerk Duurzame Inzetbaarheid (NKDI), onder voorzitterschap van Koos van der Spek – Arbeids- en Organisatiedeskundige. Met:
- Drs. Esther de Kleuver, Directeur Gezond & Veilig Werken, Ministerie Sociale Zaken en Werkgelegenheid
- Dr. Noks Nauta – bedrijfsarts en psycholoog: Hoogbegaafdheid, wat is dat eigenlijk en hoe herken je dit fenomeen bij volwassenen?
- Prof. dr. Toon Taris (Universiteit Utrecht): Toelichting onderzoeksmodel en wetenschappelijk onderzoek ‘Werkbeleving onder hoogbegaafde werkers’
- Gaby Reijseger MSc (Universiteit Utrecht): Presentatie uitkomsten, conclusies & aanbevelingen onderzoek ‘Werkbeleving onder hoogbegaafde werkers’
- Kim Bisschop: Ervaringsverhaal van een hoogbegaafde, werkzaam in loondienst | Manager: Succesvol leidinggeven aan hoogbegaafde medewerkers
- Forumdiscussie onder leiding van dr. Maria Peeters (Universiteit Utrecht). Deelnemers: Gaby Reijseger MSc, Kim Bisschop (hoogbegaafde, werkzaam in loondienst), drs. René van Altena (bedrijfsarts), drs. Sieuwke Ronner (A&O-psycholoog).
Onderzoek werk en hoogbegaafdheid
Tijdens het congres spraken een hoogbegaafde werknemer en een leidinggevende over de uitkomsten van het onderzoek en hun ervaring in de praktijk. Het symposium werd afgesloten met een forumdiscussie met tips en adviezen voor duurzame inzetbaarheid van hoogbegaafden op het werk.
Wilt u meer weten over de stand van zaken rond onderzoek naar hoogbegaafdheid en ervaringen in de praktijk? Neem contact op met Priorities.
Hoogbegaafd en stress
Interessant vond ik ook het verschil in beleving van werkstress, opbouw van stress bij hoogbegaafden en de wijze van herstel.
Een hoogbegaafd iemand aan het werk kan vooral heel hard willen werken. Veel resultaten neerzetten, uren en dagen achter elkaar te werken om vervolgens na een paar dagen high gear, gas terug te nemen.
Volledig uitschakelen en weer opladen om vervolgens weer heel hard te werken (ongebreideld werken).
Je werk moet er dan wel zo op ingericht worden dat die hersteltijd mogelijk is. Bij cliënten in het Priorities at Work Programma bij wie ik deze werkwijze zie en hoogbegaafdheid vermoed, benoem ik dat. Het geeft mensen begrip voor zichzelf, hun individuele voorkeurswerkwijze en eigen manier van herstel.
Brug tussen wetenschap en praktijk
Vanuit Priorities werk ik mee om de brug tot stand te brengen tussen wetenschappelijk onderzoek en implementatie in de praktijk. Om die reden is deze informatie over het congres opgenomen, zodat we kunnen blijven voortbouwen op bestaande best practices en het wiel niet opnieuw uitvinden. De inhoud van het congres blijft immers ook in 2023 relevant.
Executive coach inschakelen hoogbegaafdheid en werk | Priorities
Naast succesverhalen zijn er aandachtspunten. Soms komen de talenten van hoogbegaafden op het werk niet altijd tot hun recht.
Soms ervaren hoogbegaafden op het werk zelfs méér problemen dan anderen, bijvoorbeeld omdat ze zich vervelen of te weinig aansluiting ervaren in hun werk en werkomgeving. Het is zaak dit op te lossen. Dit is mogelijk in het Priorities at Work Programme. Ook is het goed meer zicht te krijgen op Werkwaarden tijdens een (individuele) masterclass Targets en Werkwaarden, waar we diepere drijfveren inhoudsvol en concreet behandelen.
Als executive coach neem ik de meest recente informatie over hoogbegaafdheid mee in het werk en werk vanuit vanuit state of the art literatuur, onderzoek en praktijkervaring.
Meer weten? Lees hier meer over executive coaching van Priorities of neem contact met mij op. Ik vertel er graag meer over.
Sandra Kruijt
Bronnen:
Gaby Reijseger, Maria C. W. Peeters, Toon W. Taris – Werkbeleving onder hoogbegaafde werkers (Universiteit Utrecht, 2012 en 2013)
(Deze post verscheen in 2014 en is bijgewerkt in januari 2023)
